20 жніўня прэтэндэнт у прэзыдэнты ад кааліцыі «Народны рэфэрэндум» Тацьцяна Караткевіч у чарговы раз наведала Віцебск. За некалькі гадзін, праведзеных у горадзе, патэнцыйная кандыдатка пабывала на некалькіх пікетах, дзе зьбіраліся подпісы ў яе падтрымку, паразмаўляла зь мінакамі, сустрэлася з дробнымі прадпрымальнікамі Смаленскага рынку і з задавальненьнем шмат фатаграфавалася са сваімі прыхільнікамі.
Грамадзкая актыўнасьць была даволі нізкай. Бальшыня людзей не цікавіліся ані пікетчыкамі, якія зьбіралі подпісы, ані прэтэндэнткай на пасаду прэзыдэнта, якая быццам зышла зь перадвыбарчага плякату і зь якой можна было паразмаўляць ды нават сфатаграфавацца. Скарысталіся з гэткай магчымасьці, аднак, нямногія. Былі, праўда, і такія грамадзяне, што загадзя даведаліся пра візыт Караткевіч і адмыслова прыйшлі пагутарыць зь ёй асабіста. Што тычыцца прадпрымальнікаў, то іхная актыўнасьць была яшчэ ніжэйшай, чымся актыўнасьць насельніцтва на пікетах.
Трэба адзначыць, што ўсе сустрэчы праходзілі сярод працоўнага дня, і таму многія з тых, хто меў ахвоту сустрэцца са спадарыняй Тацьцянай, ня мелі рэальнай магчымасьці зрабіць гэта. Каб хоць у нейкай ступені кампэнсаваць гэтую страту для чытачоў «Віцебскай вясны», наш карэспандэнт задаў Тацьцяне Караткевіч некалькі пытаньняў.
Спадарыня Тацьцяна, Вам асабіста не падаецца, што сёлетняя прэзыдэнцкая кампанія праходзіць амаль незаўважна, я б нават сказаў – сьціпла? Напрыклад, у далёка не дэмакратычнай Вэнэсуэле падчас выбараў дазволена ня толькі махаць сьцягамі і зьбіраць натоўпы ў цэнтры гораду – там ніхто не забараняе разьяжджаць па вуліцах гораду і праз мэгафон заклікаць электарат падтрымаць свайго кандыдата. А ў нас жа гэткае ўражаньне, быццам жыцьцё спынілася.
Па-першае, я праводжу кампанію ў адпаведнасьці з тым, як дамаўлялася са сваёй камандай. І, па-другое, людзі ў нашых сёньняшніх умовах патрабуюць асаблівай увагі, бо сёньня яны баяцца нават да пікетаў падыходзіць, асабліва ў малых гарадох. Наша ж задача – вярнуць давер да дэмакратычных прадстаўнікоў, да альтэрнатыўнага пункту гледжаньня. Гэта вельмі важна. Трэба пераадолець існы на сёньня нулявы ўзровень даверу.
Самая галоўная задача падпісной кампаніі – сабраць сто тысяч подпісаў, і мы гэта робім і на пікетах, і ходзячы па кватэрах. Статыстыка розная: у Менску лепш подпісы зьбіраюцца ў пікетах, у малых гарадох, наадварот, праз пакватэрны абыход. А што да таго, сьціпла ці ня сьціпла: мы, напрыклад, хацелі зьвязаць пікеты з роварнымі прабегамі ў Менску, дык нам патэлефанавалі і сказалі: «Нельга!». Я з гэтым нязгодная, бо лічу, што няма розьніцы паміж этапам збору подпісаў і агітацыяй. У нас і так вельмі шмат разнастайных абмежаваньняў.
Вам не падаецца, што тых, хто пагадзіўся ўзяць удзел у цяперашняй палітычнай гульні, умоўна кажучы, пасадзілі ў пясочніцу, далі цацкі і дазволілі пагуляцца ў адведзены для гэтага час?
Мо так і падаецца, але мы ідзем, каб аб'яднаць галасы грамадзян. Яны падыходзяць да пікетаў, дыскутуюць, адмыслова шукаюць гэтыя пікеты, выказваюць свае меркаваньні. У тых пікетах, дзе ўдзельнічаю я, зьбіраецца і па трыццаць чалавек. Хаця звонку гэта можа выглядаць як заўгодна, але гэта рэальная праца, рэальная палітыка.
Значыць, калі Ваша каманда зьбярэ подпісы, Вы пойдзеце да канца і не прыслухаецеся да Паўла Севярынца, які заклікаў усіх дэмакратычных кандыдатаў зьняцца з выбарчай гонкі?
Я буду прыслухоўвацца да голасу тых людзей, якія паставілі за мяне подпісы, бо яны кажуць, што вось мы падпісваемся за Вас і мусім ведаць, што Вы дакладна ня зьнімецеся. Кожны дзень, дзе б я ні была, паўсюдна, з самага пачатку да мяне падыходзяць людзі і задаюць гэткае пытаньне. Трэба разумець, што сёньня людзі адвучыліся ўдзельнічаць у палітыцы і грамадзкім жыцьці. Яны нібыта навучэнцы, таму ім вельмі важна паказаць пасьлядоўнасьць іх дзеяньняў. Сёньня мы кажам, што ў нас распачаўся маратон за мірныя перамены. І самае галоўнае – заваяваць давер грамадзян.
Вас часта абвінавачваюць у тым, што сваім вылучэньнем Вы спрыяеце паляпшэньню іміджу Лукашэнкі і ствараеце ілюзію альтэрнатывы. Ці згодныя Вы з гэткім абвінавачваньнем?
Я з гэтым нязгодная. Сёньня ўлада мае магчымасьці правесьці выбары і набыць легітымнасьць і без майго ўдзелу. Я, наадварот, ствараю канкурэнцыю і даю людзям сапраўдную альтэрнатыву.
Як Вы мяркуеце, што магло б абудзіць тутэйшы люд да актыўнага палітычнага жыцьця, пераадолець апатыю і абыякавасьць? Бо здаецца, людзям наогул сёньня не да выбараў.
Людзям не да выбараў, але ім ня ўсё адно, як яны будуць жыць далей. Застаючыся сам-насам кожны ставіць перад сабой пытаньне: «Якая ў мяне будучыня?». Відавочна, больш актыўныя, больш маладыя па меры пагаршэньня сытуацыі будуць шукаць выйсьце ў іншых месцах, у іншых краінах. Наша кааліцыя лічыць, што абуджэньню беларусаў можа спрыяць толькі адчуваньне таго, што іх шмат. Сёньня яны паасобку падыходзяць да пікетаў розных кандыдатаў – пакуль што паасобку. Мы ж хочам, каб беларусы адчулі, што іх шмат, адчулі сваю еднасьць. Тады статыстыка станецца рэальнасьцю. І гэта будзе спрыяць абуджэньню беларусаў.
