На сайце change.org зьявілася пэтыцыя – зварот да мітрапаліта Паўла, каб той спыніў ініцыятыву ўзьвядзеньня храму-навабуду, дзеля якога аўтары праекту заплянавалі зьнішчыць частку парку на беразе Дзьвіны.
Афіцыйна гэтае месца называецца паркам Партызанскай славы. Тут і музэй Міная Шмырова – легендарнага партызанскага камандзіра па мянушцы «Бацька Мінай».
Менавіта да славы партызанскага мінулага Беларусі апэлюе складальнік пэтыцыі Яраслаў Вайновіч. Ён піша, што «пад пагрозу зьнішчэньня пастаўлены адзін з самых утульных куткоў старажытнага гораду», бо «для падрыхтоўкі пляцоўкі пад будаўніцтва будуць зьнішчаныя 206 дрэваў – больш за 25% парку, і гэта нанясе шкоду як асобнаму парку, так і азеляненьню Віцебску ў цэлым».
Складальнік пэтыцыі лічыць, што зьнішчэньне парку Партызанскай славы – гэта блюзьнерства, таму што «беларускі народ панёс у час Вялікай Айчыннай вайны страшныя страты, загінуў кожны чацьвёрты жыхар краіны, а ў Віцебскай вобласьці – кожны трэці».
Зьвяртаючыся да мітрапаліта Паўла, спадар Вайновіч піша: «Магчыма, Вы, Ваша Высокапраасьвяшчэнства, пакуль яшчэ не пасьпелі глыбока азнаёміцца з гісторыяй Беларусі і роляй партызанскага руху ў вызваленьні нашай краіны ад нацысцкіх захопнікаў».
Складальнік пэтыцыі заўважае, што ў партызанах былі прадстаўнікі духавенства і што «лес заўжды быў для беларуса ўкрыцьцём ад прыгнятальнікаў, а дрэвы былі яму сховам. Нездарма ў папулярнай песьні на верш Адама Русака пяецца: «Ой, бярозы ды сосны – партызанскія сёстры...».
Згадвае аўтар пэтыцыі і пра мэтады барацьбы з партызанамі ў часы мінулай вайны, калі высякаліся лясы ўздоўж дарог і чыгункі, каб партызанскія атрады не маглі рабіць дывэрсіі, калі «масавымі высечкамі вакол вёсак фашысты стваралі прасьцягі, не прыкрытыя лесам і кустоўем, што ўскладняла патаемны падыход партызанаў» да паселішчаў.
«Дык няўжо ж у мірны час мы самі будзем рабіць гэтаксама, як варожыя карнікі ў час вайны, і зьнішчаць дрэвы, пасаджаныя нашымі дзядамі ў памяць гераічнага подзьвігу беларускага народу? Ці варта дзеля стварэньня храму рукатворнага разбураць храм нерукатворны, створаны адно толькі воляй Божай?» – пытаецца Яраслаў Вайновіч.
Напрыканцы аўтар ад імя жыхароў Віцебску просіць мітрапаліта Паўла перанесьці будоўлю храму на больш адпаведнае месца.
Жыхары Віцебску, сапраўды, вельмі неадназначна ставяцца да пабудовы Сафійскага сабору, які плянуюць збудаваць на ўзор полацкай Сафіі ХІ стагодзьдзя.
«Сабор будзе ўзьведзены, у сваю чаргу, на ўзор Сафіі Канстантынопальскай, якая мае аналягі ў Кіеве і Ноўгарадзе. Полацкая Сафія – яскравы сымбаль адзінства ўсходніх славянаў у Хрысьце, а таксама духоўнай пераемнасьці паміж Бізантыяй і Русьсю. Ва ўніяцкую эпоху Полацкі Сафійскі сабор быў радыкальна перабудаваны, і сёньняшні ягоны выгляд мае надзвычай мала агульнага зь першапачатковым. Уяўляецца магчымым узнавіць аблічча Полацкай Сафіі ХІ стагодзьдзя ў Віцебску», – напісана ў журнале паседжаньня Сыноду БПЦ ад 5 ліпеня 2013 году.
Значная частка віцяблян ня згодная з гэтай ідэяй. Некаторыя лічаць, што будаўніцтва храму-навабуду – гэта марнаваньне грошай, тым часам як у Беларусі ёсьць багата гістарычных храмаў, сапраўдных помнікаў мінуўшчыны, якія разбураюцца. Частка гараджан ня супраць будоўлі, абы ў іншым месцы. Да прыкладу, у новых мікрараёнах, дзе праваслаўных цэркваў няма наогул, а не ў гістарычным цэнтры, дзе храмы й так стаяць за некалькі соцень мэтраў адзін ад аднаго.
Вельмі шмат незадавальненьня выклікала і неабходнасьць высечы частку парку пад будоўлю. 18 студзеня ў Кастрычніцкай раённай адміністрацыі Віцебску прайшло грамадзкае абмеркаваньне справаздачы пра ацэнку ўзьдзеяньня на навакольнае асяродзьдзе будоўлі Сафійскага сабору. Замоўнік праекту – абшчына «Парафія Сафійскага сабору г. Віцебску Віцебскай эпархіі Беларускай Праваслаўнай царквы» і протаярэй Міхаіл Марціновіч, будучы настаяцель храму, так і не змаглі адказаць прысутным, ці будзе ўвасоблены ў жыцьцё гэты праект наогул. Рэч у тым, што будаваць Сафійскі сабор маюць на грошы ахвярадаўцаў, сярод якіх галоўны фундатар – гэта расейскі «Газпром» і яго кіраўнік Аляксей Мілер. Ён асабіста падабраў месца ў парку на беразе Дзьвіны і стаў ганаровым старшынём рады папячыцеляў храму.
Віцябляне занепакоеныя: ці ня станецца так, што частку парку зьнішчаць, а расейскі фундатар у цяперашніх няпростых эканамічных умовах адмовіцца ад ідэі будоўлі? Зьнішчэньне парку шмат хто з гараджан наогул лічаць барбарствам, пра што і пішуць у камэнтарах да пэтыцыі.
svaboda.org
