Яшчэ ў 2009 годзе Дом культуры зьбіраліся капітальна адрамантаваць – тады пасёлак быў ператвораны ў аграгарадок. Але выявілася, што закрыць установу культуры нашмат прасьцей, чымся прывесьці ў парадак. Вяскоўцы хадзілі на прыёмы да начальства, пісалі скаргі – безвынікова.
«У цяперашні час калектыў Дому культуры знаходзіцца ў цалкам не прыстасаваным для правядзеньня ідэалягічных і культурна-масавых мерапрыемстваў памяшканьні, а менавіта ў адным з пакояў будынку былога дзіцячага садка, і ня ў стане нармальна функцыянаваць», – сьцьвярджаюць жыхары пасёлку.
Для таго каб дэталёва разабрацца ў праблеме, выяжджаю на месца. І дзіўлюся. Нягледзячы на ўсё тры дзясяткі кілямэтраў, якія аддзяляюць аграгарадок і абласны цэнтар, здаецца, што трапіў далёка ў глыбінку. Баршчэўнік сваімі высачэзнымі сухімі суквецьцямі падступае проста да тэрыторыі мэхмайстэрні і жывёлагадоўчых памяшканьняў. Вялікі яблыневы сад таксама зарос хмызьняком і быльнікам, дзе-нідзе гэтая шэрая карцінка зіхаціць яркімі мазкамі стыхійных сьметнікаў.
Старшыня Вымнянская сельскага Савету Лілія Грыгор'ева працуе тут усяго другі год:
– Сьнег сышоў, цяпер возьмемся за прыборку. Усё і адразу ўхапіць складана. Вось летась прывялі ў парадак прыбярэжную тэрыторыю, вызвалілі ад зарасьнікаў пад'езды да пасёлку, высеклі ўсё лішняе ў бярозавым гаі. Бачыце, якая стала прыгожая?
Гаёк на беразе вялізнага возера, які падступае проста да аграгарадку, і напраўду ўпрыгожвае пэйзаж. Тут жа разьмешчаная спартовая пляцоўка.
– Хацелі тут, у зоне адпачынку, лаўкі паставіць, але не наважыліся, – прызнаецца кіраўнік мясцовай улады. – Кажуць, з улікам мясцовага мэнталітэту іх і на тыдзень не хопіць – разьбяруць і паламаюць.
А вось і той самы Дом культуры, лёсам якога занепакоеныя жыхары пасёлку. Велічны двухпавярховы будынак разьмешчаны на «першай берагавой» лініі. Побач у цені дрэў і дэкаратыўных кустоў – мэмарыял воінам Вялікай Айчыннай вайны. На масіўных дзьвярох будынку, забітых цьвікамі, папярэджаньне: «Праход забаронены». Вокны таксама забітыя дошкамі.
Убачыўшы гасьцей, паволі зьбіраецца народ. Ужо празь дзесяць хвілін я ў курсе ўсіх падзеяў. Аказваецца, называць гэтую пабудову Домам культуры было б няправільна. Сапраўды, калісьці тут месьціліся і клюб, і бібліятэка, і іншыя ўстановы, але ўладальнікам будынку было і застаецца мясцовае сельгаспрадпрыемства, якое выкарыстоўвала яго ў якасьці свайго адміністрацыйнага цэнтру. А тлустую кропку, паводле словаў вяскоўцаў, у гісторыі яго існаваньня паставіў мясцовы качагар. Узімку для топкі ў кацельню прывезьлі таўшчэзныя бярвёны, ён ня стаў іх сячы-калоць і сышоў у 30-градусны мароз дадому. Батарэі да раніцы патрэскаліся. Давялося зьяжджаць. Работнікі адміністрацыі гаспадаркі перабраліся ў разьмешчаную побач бухгальтэрыю – унікальны, дарэчы, будынак. Прабрацца да кіраўніцтва і спэцыялістаў гаспадаркі вельмі няпроста – трэба па адкрытай крутой лесьвіцы з драўлянымі прыступкамі, пабудаванай ля тарцовай сьцяны, падняцца на другі паверх. Страшна ўявіць, як гэта робяць людзі, прыкладам, падчас сьнегападу і галалёду.
Гэта я да таго, што добры, дыхтоўны будынак, мяркуючы па ўсім, не зашкодзіў бы і сельгаспрадпрыемству. Тым больш што цяпер былое КУСГП памяняла свайго гаспадара – тры месяцы таму яно стала філіялам віцебскага ААТ «Малако». Вось толькі з кожным годам кошт рамонту колішняга адміністрацыйнага будынку павялічваецца.
– А мы ж памятаем, як тут давалі канцэрты, праводзілі выпускныя вечары, і нават цырк прыяжджаў! – настальгуюць мае суразмоўніцы Валянціна Селязьнёва, Яўгена Кунтыш, Сьвятлана Лявошка, Надзея Гайдамакіна і іншыя. – Нам патрэбен гэты Дом культуры! – сьцьвярджаюць адназначна, але так і ня могуць сказаць канкрэтна, як даўно хорам пустуе. Ці то два гады, ці то шэсьць гадоў...
– А вы будзеце хадзіць на рэпэтыцыі, удзельнічаць у мастацкай самадзейнасьці? – цікаўлюся ў сялянак.
– Ды ну, мы ўжо немаладыя... Але паглядзець сюды прыйшлі б. А туды, у новы клюб, ня ходзім.
«Туды» – гэта насупраць, праз завулак, мэтраў за 200-300. Былы дзіцячы садок прытуліў пад сваім дахам сельскі Савет, бібліятэку і клюб. Работнікі задаволеныя. Тут цёпла і ўтульна. А бібліятэкар Раіса Федарэнка сьцьвярджае: на ранейшым месцы пад яе валоданьні былі адведзеныя нават меншыя плошчы, чымся цяпер. Сумаваць няма калі – штодня бывае па 30-40 наведвальнікаў з улікам дзетак. Дырэктар Дому культуры Антаніна Цітова паказвае сваю тэрыторыю. Два невялікія пакоі пад рэпэтыцыі і танцавальна-актавая заля, дзе можа разьмясьціцца да 50 чалавек. На дыскатэкі моладзі прыходзіць няшмат – чалавек 10-12. Але ж і ў аграгарадку, дзе жыве менш за паўтысячы чалавек, юнакоў і дзяўчат зусім мала. А вось удзельнікі славутага Вымнянская народнага хору тут зьбіраюцца рэгулярна. Цяпер яны рыхтуюцца да выступу на фэстывалі «Браслаўскія зарніцы». Ды толькі ўсе харысты – гэта работнікі культуры, мясцовага падразьдзяленьня школы мастацтваў і настаўнікі.
Акрамя памяшканьняў, якія арандаваных культработнікамі, свая заля для паседжаньняў і нарадаў ёсьць і ў сельсавету. Дый у школе, сьцьвярджае намесьнік дырэктара Тацяна Шаркова, заўсёды рады бачыць вяскоўцаў на сваіх мерапрыемствах.
Начальнік аддзелу ідэалягічнай працы, культуры і па справах моладзі Віцебскага райвыканкаму Марына Здольнікава, зь якой я зьвязалася пасьля наведваньня Вымна, выказала свой пункт гледжаньня на праблему:
– Абвастрэньне гэтай тэмы відавочна надуманае. У Вымна хапае і месца, і магчымасьцяў для паўнавартаснай працы ўстановаў культуры. Зьбіраемся тут адрадзіць фальклёрны фэстываль, мяркуем ладзіць яго на адкрытай пляцоўцы каля возера. Была б ахвота саміх вяскоўцаў браць удзел у культурным жыцьці пасёлку. Пакуль, на жаль, іх актыўнасьці відавочна бракуе. Можна, вядома, памарыць і пра вялікія плошчы, павелічэньне штату культработнікаў, але наколькі гэта сёньня абгрунтавана і фінансава апраўдана? Ці гатовыя вяскоўцы да атрыманьня платных паслуг, якія ў такім выпадку давядзецца ўкараняць? Сумняваюся. А што да ўмоваў, – сёньня яны і напраўду лепшыя, чымся шэсьць гадоў таму.
А што думае новы гаспадар былога сельгаспрадпрыемства «Вымна»? Генэральны дырэктар ААТ «Малако» г. Віцебску Аляксандар Лукін лічыць, што праблема пустуючага будынку ў цэнтры аграгарадку зноў стала актуальнай праз чуткі аб яго продажы, і запэўнівае: ніякіх продажаў-пакупак і перадач ня будзе. ААТ плянуе аднавіць будынак і выкарыстаць для разьмяшчэньня адміністрацыі філіялу. Гэта на першым этапе. У будучыні, магчыма, тут уладкуюцца і іншыя патрэбныя і карысныя для вяскоўцаў службы і падразьдзяленьні. Галоўнае, каб яны імі карысталіся.
Алена Бегунова, Рэспубліка
